Қыркүйек айында елдегі инфляция 1,3 пайыздық тармаққа баяулады
Бағаның өсуін реттеу және тежеу елдің экономикалық тұрақтылығы, азаматтардың өмірін жақсарту және әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету үшін маңызды. 2023 жылғы қыркүйектің соңында ҚР-да инфляция бәсеңдеп, 11,8%-ды (тамызда — 13,1%) құрады.
Оның ішінде азық-түлік бағасының жыл сайынғы өсуі биыл тамызда 12,9% және 2022 жылы қыркүйекте 24,2% болса, биыл қыркүйекте 11,6% болды. Ай сайынғы динамика бойынша қыркүйекте азық-түлік бағасы аздап өзгерді: бар болғаны 0,2%. Оның үстіне тамызда, шілдеде және маусымда секторда бағаның аздап төмендеуі байқалды (бұл төмендегі кестеде байқалады).
Қазан айына келетін болсақ, 1–17 қазан аралығында әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасы өзгеріссіз қалды деуге болады: 0,2% қымбаттаған. Бұл ретте кейбіреулерінің бағасы арзандады, әсіресе пияз (5,5%), сәбіз (5,2%), қырыққабат (4,6%), картоп (4,1%) арзандады.
Еліміздегі ең ірі мегаполис Алматыны мысалға ала отырып, өңірде бағаның қалай реттелетінін байқаймыз. Мәселен, биыл тамызда қала әкімдігі «Алматы қаласында әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру тетіктерін іске асыру қағидаларын бекіту туралы» қаулы жобасын дайындаған болатын.
Оңтүстiк астанада әлеуметтiк маңызы бар азық-түлiк тауарларының (ӘМАТ) бағасын қамтамасыз етудi, сондай-ақ реттеу мен ұстауды жасалған келiсiмдер шеңберiнде «„Алматы“ әлеуметтiк кәсiпкерлiк корпорациясы» (ӘКК) АҚ жүзеге асырады. ӘКК қызметінің негізгі бағыттарының ішінде:
- өңірлік тұрақтандыру қорын сатып алу және қалыптастыру бойынша жұмыс;
- ӘМАТ сату үшін бөлшек сауда желілерімен ынтымақтастық;
- «демалыс күндері» жәрмеңкелерін ұйымдастыру;
- жеке әлеуметтік сауда павильондарын басқару;
- ресурстармен қамтамасыз ету (нысандар мен жер учаскілері).
Жалпы, Алматы қаласында ӘМАТ бағасын тұрақтандыру бойынша қабылданған шаралардың арқасында 2023 жылдың басынан 17 қазанға дейін қарақұмық жармасы (40,4%), күнбағыс майы (24,1%), картоп (11,3%), қант (11%), пияз (4,5%) арзандады. Әлеуметтік нанның бағасы өзгеріссіз қалды (ол ҚР бойынша орташа 2,5% өсті).
Сондай-ақ, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету аясында «Алматы» ӘКК қалада бірқатар іс-шаралар өткізуде. Осылайша, ӘКК-де 28 әлеуметтік сауда павильоны бар, онда ауыл шаруашылығы өнімдері нарықтағы орташа бағадан 10%–15% төмен бағамен сатылады.
Сонымен қатар, апта сайын қаланың төрт ауданында (Медеу, Алмалы, Бостандық және Әуезов) 270-тен астам Алматы қаласының және оған жақын жерлердің тауар өндірушілері мен кәсіпкерлерінің қатысуымен «демалыс күндері» жәрмеңкелері өткізіліп, онда қала тұрғындары қол жетімді бағамен жаңа піскен ауылшаруашылық өнімдерін сатып алуға болады.
Қабылданған шаралар бірігіп оң нәтижелерге әкелді: Алматы ӘМАТ бағасының төмен өсуімен (ҚР бойынша орташа деңгейден төмен) жетекші қалалардың қатарына енді. Қонаев, Түркістан, Ақтау және басқа қалалар да оң нәтиже көрсетті. Басқа ірі қалаларда бағаның өсуі орташа республикалық көрсеткішке тең немесе одан айтарлықтай жоғары.
Инфляцияны ұстау әлеуметтік саясаттың маңызды элементі, өйткені инфляцияның жоғары қарқыны азаматтардың сатып алу қабілетін нашарлатып, өмір сүру құнын арттырып, оның сапасын төмендетуі мүмкін. Бұл әсіресе халықтың әлеуметтік осал топтарын қорғау үшін маңызды.
Сонымен қатар, баға тұрақтылығы инвестиция мен экономикалық өсу үшін қолайлы жағдай жасауға көмектеседі. Бұл инвестиция тартуға, жаңа жұмыс орындарын ашуға және бизнесті дамытуға ықпал етуге мүмкіндік береді.
