Ерікті жеке сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақыларынан түсетін кіріс. Қаңтар–желтоқсан 2022
2022 жылғы қаңтар–желтоқсанда ерікті жеке сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақылары бойынша кіріс көлемі 369,4 млрд теңгені құрады, бұл 2021 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4,9% аз. Бұл сектордағы 7 жыл үздіксіз өсуден кейінгі алғашқы қысқару. Салыстыру үшін: 2021 жылы ерікті жеке сақтандыру бойынша сыйлықақылар көлемі 70,9%, 2020 жылы проблемалық «коронадағдарыс» кезінде 10,3%, ал 2019 жылы — бір жарым еседен астам өскен еді.
Сақтандыру сыйлықақыларынан түскен барлық түсімдердің ішінде ерікті жеке сақтандыру бойынша жиналған сыйлықақылардың үлесі төртінші жыл қатарынан басым. 2022 жылы ол 41,1%-ды құраса, 2021 жылы бұл көрсеткіш 47,7%-ға жеткенін айта кеткен жөн.
Салыстыру үшін: ерікті мүліктік сақтандыру бойынша жиналған сыйлықақылардың үлесі 33,6%-дан 37,2%-ға, ал міндетті сақтандыру бойынша 18,7%-дан 21,7%-ға өсті. Олар бойынша жиналған сыйлықақы көлемі де өсті: ерікті мүліктік сақтандыру бойынша — 22,1% көбейсе, міндетті сақтандыру бойынша — 28,3% артты.
2022 жылғы қаңтар–желтоқсанда ерікті жеке сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақыларынан түскен кірістің жартысына жуығы тек екі компаниядан түсті: «Халық-Life» ӨСК және Nomad Life ӨСК: тиісінше 104,3 млрд және 75,7 млрд теңге. Олардан кейін «Еуропа Сақтандыру Компаниясы» (55,2 млрд теңге), Freedom Finance Life ӨСК (33,6 млрд теңге) және «Қазақмыс» СК (15,9 млрд теңге).
Ерікті жеке сақтандыру бойынша өнім ұсынатын 25 сақтандыру компаниясының ішінде 15 сақтандыру компаниясында жиналған сыйлықақы көлемі ұлғайды, оның ішінде ең елеулі өсім «Еуропа Сақтандыру Компаниясында» (23,3 млрд теңгеге), «Қазақмыс» СК-да (11,5 млрд теңгеге) және Freedom Finance Life ӨСК-де (9,4 млрд теңгеге) байқалды. Қалған компанияларда 741 мыңнан 4,8 млрд теңгеге дейін өсті.
Бұл ретте сектордағы сыйлықақылардың жалпы көлемі 19 млрд теңгеге қысқарды, бұған ерікті жеке сақтандыру бойынша негізінен өмірді сақтандыру компанияларынан (ең көп сыйлықақы көлемі бар екі компанияны қосқанда) жиналған сыйлықақылар көлемінің төмендеуіне әсер етті: Nomad Life ӨСК (31,4 млрд теңгеге азайды ), Standard Life ӨСК (11,8 млрд теңгеге), «Еуразия» ӨСК (11,4 млрд теңгеге) және «Халық-Life» ӨСК (11 млрд теңгеге) азайды. Ерікті жеке сақтандыру бойынша сыйлықақы көлемі төмендеген қалған компаниялар бойынша көрсеткіштердің төмендеуі 10 мыңнан 3,8 млрд теңгеге дейін.
Ерікті жеке сақтандыру бойынша жарналардың төмендеуіне «кінәлі» деп ерікті жеке аннуитеттік сақтандырудан түскен түсімдердің 2022 жылғы қаңтар–желтоқсанда бірден 46,4 млрд теңгеге немесе 33,7%, 91,1 млрд теңгеге төмендеуін атауға болады.
Бір жылда аннуитеттік сақтандыру бойынша сыйлықақылардың үлесі ерікті жеке сақтандыру бойынша барлық жиналған сыйлықақылардың 35,4%-дан 24,7%-ға дейін төмендеді.
Айта кету керек, өмірді сақтандыру компаниялары ғана аннуитеттік сақтандыруды ұсынады.
Егер сегментті толығырақ қарастыратын болсақ, аннуитеттік сақтандыру бойынша сыйлықақылар көлемінің төмендеуі «ҚР-да зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР заңына сәйкес жасалған зейнетақы аннуитеті шарттары бойынша сыйлықақылардың төмендеуіне байланысты болды. Көрсеткіш бір жылда 49 млрд теңгеге немесе 37,7% төмендеп, 2022 жылғы қаңтар–желтоқсанда небәрі 80,9 млрд теңгені құрады.
Зейнетақы аннуитеті шарттары бойынша жиналған сыйлықақылар көлемінің айтарлықтай төмендеуі Nomad Life ӨСК (16 млрд теңгеге), «Еуразия» ӨСК (12,6 млрд теңгеге), «Халық-Life» ӨСК (12,4 млрд теңгеге) және Standard Life ӨСК (10,3 млрд теңгеге) азайды.
ҚР ӨСК ұсынатын зейнетақы аннуитеті шарттары мерзімінен бұрын зейнетке шығуға және оны өмір бойы төлеуге мүмкіндік береді, бірақ БЖЗҚ зейнетақысынан айырмашылығы, төлемдер клиент қайтыс болғаннан кейін аяқталады, ал мұрагерлердің төлемдерді алу мүмкіндігі жүзеге асырылады. кепілдік берілген опционды тіркеу шартымен белгілі бір мерзімге ғана.төлем мерзімі, әйтпесе қаражат сақтандыру компаниясында қалады.