2023 жылғы қаңтар–желтоқсанда ҚР аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттер шығарған төлем карталары арқылы 22,9 трлн теңге қолма-қол ақша шығарылды, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 5% артық. Төлем картарының айналымынан қолма-қол ақшаны алу үлесі бір жылда 17,5%-дан 13,8%-ға дейін төмендеді.
Сонымен бірге, биыл қаңтарда карта айналымынан қолма-қол ақша беру үлесі 2023 жылғы қаңтардағы 14,7%-бен салыстырғанда 15,1%-ға жетті. Бұл көп жылдардағы алғашқы өсім. ҚР-да қолма-қол ақшаны шығару көлемі бірден 18,3% өсіп, 1,8 трлн теңгеге жетті.
Қолма-қол ақшаны алу үлесінің өсуіне банктік аударымдарды мониторингтеу әсер етті. Сонымен, ҚР Ұлттық банкінің төрағасы Тимур Сүлейменов 2024 жылдың қаңтарында банктердегі аударымдар саны 30% қысқарғанын — адамдар ақшаны белсенді түрде қолма-қол ақшаға ауыстыра бастағаны соншалық, қолма-қол валютаны нығайтуды 2024 жылдың қаңтарында ұлғайту қажеттігін атап өтті.
ҚР өңірлері арасында 2024 жылғы қаңтарда төлем карталарын пайдалана отырып, айналымнан қолма-қол ақша алу үлесі Алматы қаласында 9,4%-дан Солтүстік Қазақстан облысында 31,2%-ға дейін ауытқиды. Қолма-қол ақшаны алудың ең көп көлемі мегаполистерде — Алматыда (534,9 млрд теңге), Астанада (189,5 млрд теңге) және Шымкентте (147,2 млрд теңге) болды. Сондай-ақ Қарағанды (100,4 млрд теңге), Жамбыл (75,7 млрд теңге) және Маңғыстау (71,5 млрд теңге) облыстарында да айтарлықтай көрсеткіштер тіркелді.
Қолма-қол ақшаны алудың ең аз көлемі Ұлытау (20,9 млрд теңге), Солтүстік Қазақстан (31,6 млрд теңге) және Алматы (36,9 млрд теңге) облыстарында.
Қазақстандағы банкоматтардың саны 2023 жылдың желтоқсан айының соңында 12,6 мыңды құрады, бұл бір жыл бұрынғыдан 2,1% артық. Айта кетейік, бұған дейін екі жыл қатарынан банкоматтар саны 12,4 мың болған.
Қолма-қол ақшаны қабылдау және беру функциясы бар банкоматтар басым, олардың саны бір жылда 7 мыңнан 7,7 мыңға дейін өсті. Тек қолма-қол ақшаны беру функциясы бар банкоматтар саны 7,4%, 5 мыңға дейін азайды.
