Жылдан жылға бүкіл әдемде виртуалды мобильді байланыс операторлары дамып келеді. Виртуалды мобильді байланыс операторы немесе MVNO (Mobile Virtual Network Operator) — бұл өз маркасымен байланыс қызметтерін ұсынатын, бірақ басқа оператордың инфрақұрылымында жұмыс істейтін ұялы байланыс операторы.
MVNO секторы 2012 жылдан 2022 жылға дейін қарқынды өсті. 2022 жылы нарық көлемі 88 млрд АҚШ долларына жетті, бұл өткен жылмен салыстырғанда 10% артық. Сонымен қатар, 10 жыл ішінде көлемі 2,5 есеге жуық өсті.
2012 жылдан 2018 жылға дейінгі кезеңде MVNO абоненттерінің саны айтарлықтай 63% өсті. Жаһандық MVNO жазылымдары 2012 жылы 1,9% болды, 2018 жылы олар 3,1%-ға жетті. Саланың дамуын ескерсек, алдағы уақытта үлес тек өсе түседі.
Кез келген саладағы компания өз байланысын іске қоса алады. MVNO құру және дамыту үшін айтарлықтай әлеуеті бар секторлардың бірі банк секторы. MVNO табысты болуының 99%-ы клиенттік базаға байланысты, ал банктерде ол бар. Тіпті банк ұсынатын жаңа қызметтерді қабылдауға және пайдалануға дайын тұрақты пайдаланушылар да қалыптасқан.
Қазақстанда бұл бағыт әлі де дамып келеді. Елімізде тек үш виртуалды ұялы байланыс операторы бар: сандық ұялы байланыс операторы IZI және банк секторындағы екі MVNO — Jusan Mobile брендімен Jusan Bank және ForteMobile брендімен ForteBank.
Мысалы, Jusan Mobile қаржылық қызметтер мен байланыс қызметтерін бір мобильді қосымшаға біріктіру арқылы олардың қолжетімділігін жақсартады. Jusan Mobile ұялы байланыс қызметтерінің толық пакетін ұсынады: қоңыраулар мен SMS үшін минуттар, гигабайттар және роуминг. Байланыс нарығында танымал минуттар/Гб/SMS алмасу қызметі де тұтынушыларға қолжетімді. Сонымен қатар, банк жалақы жобалары аясында бұрын-соңды болмаған шарттарды ұсынады: барлық қатысушылар клиенттер ретінде тегін корпоративтік коммуникацияларды сеніп тапсырады.
Әлемде банк секторындағы виртуалды операторлардың дамуы 2000 жылдардың екінші жартысында басталды. MVNO-мен жұмыс істеген алғашқы банк BancoPosta (Италия) болды, ол ұлттық MVNO нарығының 50%-дан астамын тез жинады. 2007 жылдың басында iPhone шығып, смартфондардың жаңа дәуірі басталды.
Тағы бір жақсы мысал — 2015 жылдың маусымында Cell C желісінде іске қосылған оңтүстік африкалық MVNO FNB Connect. Бұл оператор 2017 жылдың желтоқсан айының соңында 600 мың жазылушы белгісінен өтті.
Көршілес Ресейде де MVNO бағыты танымал. Мәселен, мысалы, ірі банктердің өздерінің виртуалды операторлары бар: «Тинькофф Мобайл», «СберМобайл»,«ВТБ Мобайл», «ГПБ Мобайл» (Газпромбанк). Ресей темір жолдарының («Транстелеком»), «Спартак» футбол клубының («Спартак Мобайл») және тіпті аралас жекпе-жек өкілі Хабиб Нурмагомедовтың (Eagle Mobile) виртуалды операторлары бар.
Осылайша, виртуалды ұялы байланыс операторлары үлкен даму әлеуетіне ие және пайдаланушылар арасында сұранысқа ие.
