Бүкіл әлемдегідей Қазақстанда да цифрландыруға ерекше көңіл бөлінеді. Бұл тұрғыда ҚР жаһандық үрдістерге ілесіп, кей жерлерде алға шыққан. Елімізде қажетті инфрақұрылым мен технологияларды дамыту арқылы электронды қызметтер белсенді түрде енгізілуде. Атап айтқанда, цифрлық форматтағы мемлекеттік қызметтер қазақстандықтар арасында өте танымал.
Соның ішінде зейнетақы жүйесі мен зейнетақы қорын цифрландырудың маңызы айқын, бұл уәкілетті органның іс-әрекетінің пайдаланудың қарапайымдылығына және ашықтығына тікелей әсер етеді. Жарналардың барлық түрлері бойынша жеке зейнетақы шоты мемлекеттік құрылымдардың цифрлық жүйелерімен конгломерациясының арқасында бірінші жарна түскен кезде автоматты түрде ашылады. Жеке тұлғаны сәйкестендіру зейнетақы жарнасын аудару кезінде төлем тапсырмасының электронды форматында көрсетілген дербес деректер бойынша жүзеге асырылады және БЖЗҚ ағымдағы құжаттың деректемелері туралы барлық қажетті ақпаратты мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен алады. Сондай-ақ қазақстандықтар арасында өте танымал қызмет — жеке зейнетақы шоттарының (ЖЗШ) жағдайы туралы үзінді көшірме алу. Мәселен, биыл небәрі төрт айда БЖЗҚ ЖЗШ туралы 8,3 млн анықтама берді, оның 97,3%-ы цифрлық форматта болды.
Жалпы, биыл қаңтар–сәуір айларында қор 9 млн-ға жуық қызмет көрсетілді, оның 6,1 млн-ы электронды форматта, 2,2 млн-ы автоматты форматта, 468 мыңы жеке қабылдау арқылы. Яғни, барлық қызметтің 92%-дан астамы қашықтан көрсетіледі.
Жалпы, БЖЗҚ-ның электронды қызметтерін бірнеше тәсілмен алуға болады. Цифрландыру процесінде жаһандық және өңірлік үрдістер мен танымал қызметтер ескерілді.
Нәтижесінде еліміздің бірыңғай зейнетақы қорының қашықтан қызметтерін мыналар арқылы алуға болады:
- eGov.kz порталы (сайт және мобильді қосымша);
- БЖЗҚ-ның ресми сайты — сайтта жеке ақпараттардан бөлек қордың барлық қызметін және зейнетақы қорларын басқаруын көре аласыз (яғни, қор салымшылардың қаражатын қайда және қалай инвестициялағанымен таныса аласыз);
- Мобильді қосымша — қосымшаның функционалдығы салымшыларға өздерінің зейнетақы шотының жағдайы туралы, сондай-ақ қор қызметі туралы өзекті ақпаратты алуға мүмкіндік береді.
Айта кету керек, БЖЗҚ мобильді қосымшасы ҚР қаржы секторындағы ең танымал қосымшалардың бірі. Ол тек Google Play-де 5 млн-нан астам рет жүктелген.
Сондай-ақ, зейнетақы және ақпараттық қызметтерді @ENPF_bot Telegram боты арқылы да алуға болады. Танымал мессенджерлер арқылы консультациялық қызметтерді де алуға болады, олар: What's app, Telegram, Viber, Messenger. Ал пайдалы ақпаратты танымал әлеуметтік желілерден көруге болады.
Осылайша, қор қызметтері барынша автоматтандырылған, электронды форматқа ауыстырылған және барлық қажетті ақпаратты санаулы минуттарда алуға болады, соның ішінде осындай алуан түрлі арналар мен мүмкіндіктер қарастырылған.
Дегенмен, БЖЗҚ мамандарына жеке қабылдауға барғысы келетін салымшылар мен алушылар да бар. 4 ай ішінде 468 мыңнан астам бетпе-бет қызмет көрсетілді (жалпы қызметтердің 5,22%-ы). Оның 396,14 мыңын қор бөлімшелерінің мамандары көрсеткен.
Былтыр сәйкес кезеңмен салыстырғанда бетпе-бет қызметтер 25,28% азайған. Бұл онлайн сегментке сұраныстың артып келе жатқанын растайды. Дегенмен, бетпе-бет қызмет саны әлі айтарлықтай көп.
Бұл ретте қор бөлімшелеріндегі қызметтердің өзі мүмкіндігінше цифрландырылған. БЖЗҚ кеңселері мен филиалдары өз-өзіне қызмет көрсету аймақтарымен және ақпараттық дүңгіршектермен жабдықталған, бұл кезек күтпей-ақ қажетті қызметтерді алуға мүмкіндік береді. Толық ақпарат төмендегі инфографикада берілген.
Айта кету керек: ҚР БЖЗҚ жинақталған зейнетақы қаражатының сақталуы мен құпиялылығын қамтамасыз етуге ерекше көңіл бөледі, деректерді қорғаудың жоғары стандарттарын ұстанады. Киберқауіпсіздікті нығайту шеңберінде 2022-2023 жылдары ақпараттық ресурстарды қорғауды қамтамасыз ету үшін бірқатар ақпараттық жүйелер енгізілді. Инновациялар кибершабуылдарға қарсы тұру және веб-серверлерді, байланыс арналарын және ақпараттық ресурстарды DDoS шабуылдарынан қорғау жүйесінен, жұмыс станциялары мен құрылғылардағы зиянды әрекеттерді анықтау және зерттеу жүйесінен, сондай-ақ қауіптерді анықтау және талдауға арналған ақпараттық қауіпсіздік оқиғаларын басқару жүйесінен тұрады. Сондай-ақ қордың ақпараттық жүйелері мен қызметтерін қорғау тиімділігін айтарлықтай арттыратын екі факторлы аутентификация жүйесі енгізілді.
БЖЗҚ халықаралық стандарттар мен талаптарға сәйкес ақпараттық қауіпсіздікті басқару жүйелерінің халықаралық аудитін жүйелі түрде жүргізеді, бұл нәтижелердің объективтілігі мен сенімділігін қамтамасыз етеді, салымшыларға олардың құпия деректерін толық қорғауға және ақпараттық қауіпсіздік саласындағы нормативтік талаптардың қатаң сақталуына кепілдік береді.
