Қаржы индустриясындағы соңғы жылдардағы ең маңызды үрдіс онлайн-қызметтердің көбеюі мен ауқымының кеңеюі. Қаржы қызметтері интернет және мобильді банкинг арқылы қашықтан қызмет көрсету арналары арқылы көбірек көрсетіледі. Бұл мекемелердің клиенттермен жұмыс істеу принциптерін өзгертеді: инновациялық технологияларды енгізу арқылы банктер физикалық қызмет көрсетуден қашықтан қызмет көрсетуге көшуде.
Қазақстанда онлайн-банкингті белсенді пайдаланушылар саны жылдам қарқынмен өсуде. Биылғы бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша, көрсеткіш 23,1 млн бірлікке жетті, бұл былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 14,3% артық. Сонымен қатар, мысалы, 2019 жылы елімізде бұл секторда бар болғаны 5 млн белсенді пайдаланушы болған.
Бұл үрдіс тек Қазақстанға ғана тән емес, бұл әлемде бар. Жаһандық цифрлық банкинг пайдаланушылары 2024 жылға қарай 3,6 млрд-қа жетеді деп болжануда. Мобильді банкингті пайдаланушылардың 94%-ға жуығы цифрлық банкинг қызметтеріне айына кемінде бір рет қол жеткізетінін айтады. Мысалы, АҚШ-та банктік шот иелерінің шамамен 89%-ы өз қаржысын басқару үшін мобильді банкингті пайдаланады.
Бүгінгі таңда Қазақстандағы жетекші банктердің мобильді қосымшалары тек негізгі банктік қызметтердің жиынтығы ғана емес, жалпы көптеген түрлі қызметтер мен мүмкіндіктерді қамтитын үлкен экожүйе.
Қазақстанда қызметтерді барынша көп цифрлаған банктердің бірі — Forte мобильді қосымшасы бар ForteBank. Банктің қосымшасы — бұл тез несие алу мен депозиттер ашуға ғана емес, әлемнің кез келген банктерінің карталарына ақша аударуға, төлемдердің барлық түрлерін (коммуналдық қызметтерді төлеу, теңгерімді толтыру, айыппұлдарды төлеу және т. б.) жасауға мүмкіндік беретін, сонымен қатар басқа да көптеген банктік емес операцияларды орындайтын кең ауқымды экожүйе.
Мысалы, Forte қосымшасы мына қызметтерді қамтиды:
- несиеге және бөліп төлеуге сатып алуға болатын мыңдаған өнімдері бар маркетплейс;
- валюталарды сатып алуға және сатуға арналған ForteForex онлайн платформасы;
- ForteMobile ұялы байланысы;
- сақтандыру;
- «Автомобильдер тарихы», «Автокөліктерді заңдастыру», Booking.com, «Үйдегі интернет» қызметтері және т. б.
Айта кету керек, ҚР халқы цифрлық банкинг қызметтерін пайдалануға дайын: елде цифрлық сауаттылық айтарлықтай жоғары. Мәселен, 2022 жылдың қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш 88,3%-ға жетті.
Анықтама үшін: 2021 жылы цифрлық сауаттылық деңгейі 87,3%, 2020 жылы — 84,1%, 2019 жылы — 82,1%, 2018 жылы — 79,6% құрады. Көрсеткіш дербес компьютерді, смартфонды, планшетті, ноутбукты пайдалану; стандартты бағдарламаларды пайдалану; интернет арқылы сервис пен қызметтерді тұтыну дағдылары бар 6–74 жас аралығындағы пайдаланушылардың үлесін көрсетеді.
