Қазақстан банктерінен салымдар жылыстай түсуде. Бір ай ішінде портфельдің қысқаруы тағы 558,4 млрд тг немесе 2,2%-ды құрады, ағымдағы жылдың 1 маусымына қарай барлығы 24,4 трлн тг дейін. Ескерте кетейік: бұған дейін, сәуір айында салымдар портфелінің 738,7 млрд тг-ге, ал наурыз айында 910,8 млрд тг-ге азаюы байқалған болатын. Ақпанның аяғынан маусымның басына дейін, яғни Ресейдің Украинаға қарсы әскери іс-қимылдары және осы ғасырдың осыған байланысты ауыр геосаяси дағдарысы басталған кезеңде ҚР ЕДБ салымдарының жиынтық көлемі 2,21 трлн тг-ге төмендеді.
Мамыр айында 11 ЕДБ ғана депозиттік базаның өсімін сақтай алды, оның ішінде 4-інде динамика тұрақсыз, өйткені жылдық бөліністе портфельдің қысқаруы байқалды.
ҚР ЕДБ арасында Хоум Кредит Банкі салымдар портфелінің айлық өсуі бойынша сенімді түрде көш бастап отыр: бірден 182,5 млрд тг-ге, ағымдағы жылдың 1 маусымына қарай 350 млрд тг дейін. Бір қызығы, банк бөлшек және корпоративтік сегменттерде оң көрсеткішке ие. Осылайша, жеке тұлғалардың банктегі салымдары бір ай ішінде 9,5 млрд тг немесе 5,8%-ды 174,4 млрд тг дейін қосты, ал корпоративтік салымдар бірден 173 млрд тг-ге (корпоративтік салымдар секторы бойынша ең елеулі ағын), 175,6 млрд тг-ге дейін өсті.
Мұндай өсу динамикасы екі негізгі факторға байланысты болуы мүмкін. Біріншіден, Хоум Кредит Банкі енді ресейлік бас компанияға тәуелді емес және тікелей чехиялық PPF холдингіне және Home Credit халықаралық тобына тиесілі: топ ресейлік активтерден құтылды. Яғни, іс жүзінде бұл Қазақстандағы алғашқы еуропалық банк, ол ҚР-да жұмыс істейтін шетелдік компанияларға да, сондай-ақ қызмет түрі бойынша ЕО-мен және жалпы Еуропа елдерімен байланысты қазақстандық бизнеске де қызықты. Екінші мәселе санкцияларға ұшыраған ресейлік «еншілестерден» (сол Сбербанк және басқалар) ресейлік компаниялардың салымдарының ағынымен байланысты болуы мүмкін. РФ-ның мұндай компаниялар үшін Хоум Кредит Банкі — бұл басқа ресейлік қаржы институттарының проблемаларымен ауыртпалық түспеген, сенімді, таныс банк.
Екінші орында ЦентрКредит Банкі: мамыр айында плюс 95,2 млрд тг, 2022 жылғы 1 маусымға қарай 1,82 трлн тг дейін. Сондай-ақ, банкте жеке тұлғалардың салымдары (плюс 45,2 млрд тг, 931,2 млрд тг дейін) және заңды тұлғалардың салымдары (50 млрд тг, 890,2 млрд тг дейін) көбейді.
Үшінші орын — негізінен халыққа бағдарланған Kaspi Bank-те: айына плюс 77,2 млрд тг, 3,06 трлн тг дейін. Банк өзінің негізгі жұмыс сегментінде, бөлшек саудада, жеке тұлғалардың салымдарының көлемін 81,3 млрд тг-ге (сектор бойынша ең елеулі айлық өсім), 2,69 трлн тг дейін арттырды.
Өсім бойынша топ-5-ке Еуразиялық Банк (мамыр айына 35,1 млрд тг) және AltynBank (айына 25,1 млрд тг) кірді. Алайда, егер Altyn Bank жыл ішінде де оң көрсеткішке ие болсa (едәуір 237,5 млрд тг-ге) болса, онда Еуразиялық банкке айлық өсім жылдық динамикада портфельдің құлдырауын жабуға көмектеспеді (2021 жылғы 1 маусымдағы көрсеткіштермен салыстырғанда минус 19,4 млрд тг).
Жалпы, пандемиямен байланысты алдыңғы проблемалармен қалыптасқан жағдай мен жалғасып жатқан дағдарыс елдің банк секторындағы бөлісу мен өзгерістерді жеделдетті. Бұған мысал ретінде қазақстандықтарға қызықты мүмкіндіктер ашатын Хоум Кредит Банкінің жоғарыда аталған «еуропалануы», сондай-ақ, әзірге тоқтап тұрған «қазақстандық» Eco Center Bank-ке айналған бұрынғы-«ресейлік» Альфа-Банк иелерінің ауысуын айтуға болады.
Салымдардың құрылымына келетін болсақ, ағымдағы жылдың 1 маусымына қарай жалпы портфельдегі халықтың депозиттері 12,71 трлн тг (айына минус 120,7 млрд тг), корпоративтік салымдар — 11,69 трлн тг (мамыр айына минус 437,7 млрд тг) құрады.
Осылайша, халықтың үлесіне өткен айдағы 51,4% және өткен жылғы 50,2% қарағанда ҚР ЕДБ барлық депозиттік көлемінің 52,1%-ы тиесілі.
