1 Гб мобильді интернеттің орташа бағасы бойынша елдер рэнкингі
Әлемде де, Қазақстанда да мобильді интернеттің рөлі өте маңызды. «Қалтадағы» мобильді интернет бүгінде жарық, жылу, су, газ секілді игіліктердің бірі. Тиісінше, мобильді интернеттің құны, басқа да қажетті ресурстар сияқты, тұтынушылар үшін маңызды. Ranking.kz тобы халықаралық деректерге мониторинг жүргізіп, Қазақстандағы және әлемнің басқа елдеріндегі тарифтерге қатысты жағдайды анықтады.
Ең арзан және ең қымбат мобильді интернет қай елдерде? Cable британдық аналитикалық ресурсының мәліметінше, 2022 жылы мобильді байланыс деректерінің 1 Гб орташа құны бойынша 233 елдің ішінде бес ең арзан ел — Израиль (0,04 АҚШ доллары), Италия (0,12 АҚШ доллары), Сан-Марино (0,14 АҚШ доллары), Фиджи (0,15 АҚШ доллары) және Үндістан (0,17 АҚШ доллары).
Қазақстан да өз кезегінде ең арзан мобильді интернеті бар елдердің қатарында. Қазақстанда 1 Гб мобильді интернеттің орташа құны небәрі 0,37 АҚШ долларын құрады.
Зерттеуде атап өтілгендей, инфрақұрылымы жақсы елдерде баға да арзан. Жақсы талшықты-оптикалық желілер және мобильді және тіркелген кең жолақты қолжетімділіктің дамыған инфрақұрылымы провайдерлер мен мобильді байланыс операторларына абоненттерге 1 Гб деректердің бағасы төменірек трафик пакеттерін ұсынуға мүмкіндік береді.
Салыстыру үшін: Ресейде 1 Гб мобильді интернеттің орташа құны 0,48 АҚШ долларын, Германияда — 2,67 АҚШ долларын, Португалияда — 3,67 АҚШ долларын, Жапонияда — 3,85 АҚШ долларын, АҚШ-та — 5,62 долларын құрады.
Айта кетерлігі, Қазақстанда мобильді интернет құны әлемдегі ең төменгі көрсеткіштердің бірі ғана емес, сонымен қатар жыл сайынғы динамика бойынша да төмендеп келе жатыр. Cable мәліметінше, 2021 жылы ҚР-да 1 Гб мобильді интернеттің орташа бағасы жоғары болды: 0,59 АҚШ доллары. 2019 және 2020 жылдары бұл көрсеткіш сәйкесінше 0,49 және 0,46 АҚШ доллары болды.
Бұл ретте сектордағы тарифтердің төмендеуі трафикті тұтынудың және мобильді интернет жылдамдығының артуы аясында орын алуда. Мәселен, желтоқсан айының қорытындысы бойынша ҚР-дағы интернет жылдамдығы бір жылда 11,5% өсті. Бір қызығы, сектордағы баға логикасына сәйкес, ел неғұрлым үлкен болса, қамтуды қамтамасыз ету соғұрлым қымбат болады, бұл өз кезегінде пайдаланушылар үшін интернеттің жоғары түпкілікті құнына әсер етеді. Алайда, Қазақстанда жағдай басқаша: еліміздің кең аумағы, интернет жылдамдығы мен тұтынылатын трафиктің өсуіне байланысты абоненттер үшін түпкілікті баға төмен болып қалуда.
Интернет сапасының төмен бағамен өсуі инфрақұрылымның дамуымен және секторға инвестицияның үлкен көлемімен байланысты. Мысалы, Beeline ұялы байланыс операторының күрделі шығындары 2022 жылдың тоғыз айында 33,6 млрд теңгеге жетті. Бұл ретте Kcell-дің осы кезеңдегі шығыны 18,2 млрд теңгені құрады.
Салаға инвестициялар мыналарға бағытталған:
• ескі жабдықты ауыстыру;
• абоненттер санын арттыру мақсатында өндірістік қуаттарды кеңейту;
• жаңа технологияларды енгізу;
• қолданыстағы қызметтерді рационализациялау;
• логистиканы рационализациялау;
• абоненттерінің саны бірдей жаңа өндіріс орындарын пайдалануға беру.
