Қазақстандық банктердің пайдасы бір жылда 74% өсті: көш басында кім?

Фото: https://www.shutterstock.com/

Биыл мамырдың соңында ҚР ЕДБ пайдасы, яғни табыс салығын төлегеннен кейінгі ағымдағы кірістердің ағымдағы шығындардан айырмашылығы 877,7 млрд теңге болды, бұл былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда айтарлықтай 74,2% артық.

ҚР үздік 10 ЕДБ ішінде пайдасы ең көп көбейген Bank RBK: бұл банктің пайдасы бірден 2,3 еседен астам өсіп, 19,4 млрд теңгеге жетті.

Bank RBK қызметін тәуелсіз сарапшылар растап отыр: биыл 14 маусымда халықаралық Moody's рейтингтік агенттігі банктің рейтингтерін жоғарылатты: ұзақ мерзімді депозит рейтингі В2-ден В1-ге дейін, несиелік рейтингі (BCA) — b3-тен b2-ге дейін, ұзақ контрагенттік тәуекелдің мерзімді рейтингі — В1-ден Ва3-ке дейін. Банктің ұзақ мерзімді депозиттік рейтингтерінің болжамы «Оң» деңгейінде қалды. Жаңарту активтер сапасының, кірістілік пен төлем қабілеттілігінің жақсаруын көрсетеді, оған тәуекелдерді тиімді басқару және банктің аса сақтық стратегиясы нәтижесінде қол жеткізілді, деп есептейді Moody's сарапшылары.

Шынында да, Bank RBK көрсеткіштердің тұрақты өсуімен ерекшеленеді: мысалы, банктің меншікті капиталы жылдық динамика бойынша 39,2%, 143,1 млрд теңгеге дейін, реттеуші МК — 11,6%, 384,6 млрд теңгеге дейін, активтері — 25,4%, 1,7 трлн теңгеге дейін көбейді.

Сонымен қатар, Bank RBK ҚР банк секторының қаржылық тұрақтылығын арттыру бағдарламасы бойынша алынған қаражаттың бір бөлігін мерзімінен бұрын қайтарды. Биыл 29 маусымында банк 13 млрд теңгеге жуық сомада реттелген облигацияларды сатып алу арқылы транш жасады. Сонымен қатар, Bank RBK 312 млн теңге көлемінде несие бойынша тағы бір купон төледі. Жалпы, 2017 жылдан бүгінгі күнге дейін банк түскен қаражат бойынша 49 млрд теңгеден астам сомаға купондық сыйақы төлеген.

Қазақстандық банктердің пайдасы бір жылда 74% өсті: көш басында кім?

Пайданың жылдық өсімі бойынша екінші орында Еуразиялық Банк: мұнда өсім 2,2 есе дерлік, 54,6 млрд теңгеге жетті. Үшінші орында Altyn Bank: 75,1%, 15 млрд теңгеге дейін көбейген. Алғашқы бестікте Jusan Bank (68%, 50 млрд теңгеге дейін) және Kaspi Bank (43,6%, 181,8 млрд теңгеге дейін) бар.

Мамыр айында еліміздегі ең ірі он банктің ішінде ЦентрКредит банкінің ғана пайдасы көбейген жоқ. Бұл екінші деңгейлі банк пайдасы, керісінше, бір жылда 35,2%, 46,9 млрд теңгеге дейін төмендеді.

Бір қызығы, мамырдың қорытындысы бойынша ҚР-ның барлық банктері пайда көрді. Бұл ретте, дәл осы жылдың сәуір айында баланстағы меншікті капиталы бойынша екінші деңгейлі банктердің алғашқы ондығына кірмеген бір банк шығынға ұшырады: Заман-Банк ислам банкі. Сонымен қатар, былтырғы сәйкес кезеңде ҚР-дағы үш ЕДБ шығынға ұшырады: Bereke Bank (ол сол кездегі Сбербанк, ресейлік ЕДБ еншілес ұйымы), түріктің КЗИ Банкі және ресейлік ВТБ банкі.

Қазақстандық банктердің пайдасы бір жылда 74% өсті: көш басында кім?

Жалпы, ҚР ЕДБ мамырдағы кірісі 32,4 трлн теңгені құрады, оның ішінде сыйақы алуға байланысты — 2,2 трлн теңге, сыйақы алуға байланысты емес кіріс — 30,2 трлн теңге. Бірінші топқа корреспонденттік шоттар бойынша, ҚР Ұлттық банкінде және басқа банктерде орналастырылған депозиттер бойынша, банктерде, ҚР үкіметінде, жергілікті билік органдарында және басқа да ұйымдардағы қарыз операциялар бойынша, клиенттермен операция, бағалы қағаздармен «РЕПО» операциялар және басқа да операциялар бойынша алынған сыйақыға байланысты табыс жатады. Екінші топқа дилингтік қызметтен түскен табыс, комиссиялық кіріс, қайта бағалаудан түскен табыс, сатудан түскен табыс, салық және т.б.

ҚР ЕДБ шығындары 31,5 трлн теңгені құрады, оның ішінде табыс салығын есепке алмағанда — 31,4 трлн теңге. Оның ішінде сыйақы төлеуге байланысты шығындар 1,1 трлн теңгені, оған байланысты емес шығындар 30,3 трлн теңгені құрады. Корпоративтік табыс салығы 124,1 млрд теңге болды.

Бір қызығы, ҚР ЕДБ кірістері бір жылда 39,2%, ал шығындары бірден 40,3% төмендеді, бірақ табыс салығы 39,2% өсті. Нәтижесінде табыс салығына дейінгі (яғни ағымдағы кірістің ағымдағы шығындардан айырмашылығы) пайда 1 трлн теңге (бір жылда 69% көбейген) болды, ал салық төлегеннен кейін 877,7 млрд теңге болды.

Қазақстандық банктердің пайдасы бір жылда 74% өсті: көш басында кім?