Дәстүрлі түрде көрші Өзбекстан Орталық Азиядағы ең «туристік» ел болып саналады. Расында да, тарихқа бай ел, Самарқанд, Бұхара және т. б. сияқты ерекше мәдени көрікті орталықтар дүние жүзіне танымал. Өзбекстандағы туризм саласы бұрыннан үлкен үміт күттірген, қазір де сондай. Бірақ бұл қағаз жүзінде ғана екен, ал іс жүзінде жағдай басқаша болып шықты.
Өзбекстан Республикасы Мемлекеттік статистика комитетінің ресми мәліметтері бойынша 2022 жылдың қаңтар–желтоқсан айларында Өзбекстанға туристік мақсатта 5,2 млн шетел азаматы барған, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,4 млн адамға немесе 2,8 есе көп. Статистикада жағдай керемет.
Әрі қарай — тереңірек, әзірге ескерту түрінде. Қазақстаннан бірден 1,6 млн барушы (туристер емес, барушылар деп атаймыз, себебін кейін түсіндіреміз) — бұл барлық барушылардың 30%-ға жуығы. Барушылардың тағы 1,5 млн-ы Тәжікстаннан, 1,4 млн Қырғызстаннан барған. Осы үш елден барғандар 4,4 млн, яғни Өзбекстанға барғандардың 84%-ын құрайды. Барғандардың тағы 11%-ы Ресей азаматтары екенін ескерсек, басқа елдерден барғандардың барлығы, соның ішінде мысалы ТМД және Орталық Азиядағы көрші Әзірбайжанды да қосқанда жалпы көрсеткіштің 5%-ын ғана құрайды. Орталық Азияның шын мәнінде туристік орталық болуы былайша айтқанда күмәнді.
Сонымен қатар маңызды көрсеткіш Өзбекстанға барушылардың бару мақсаты. Міне, 2022 жылдың қаңтар–қыркүйек айларының қорытындысы бойынша барушылардың 90%-ға жуығы туыстарына барған екен. Тағы да қайталаймыз: Өзбекстанға келген 10 адамның 9-ы туыстарына барған. Ал тек 7,4%-ы шын мәнінде туристік мақсатпен, демалысқа барған. Оның үстіне мұндай қатынас бір реттік құбылыс емес, жыл өткен сайын өзгермейтін тұрақты, қалыптасқан үрдіс.
Шын мәнінде, бұл статистика Өзбекстанның көп балалы отбасылары мен жақын туыстық байланыстары бар екенін көрсетеді, бірақ бұл ел шетелдіктер үшін тартымды туристік орын дегенді білдірмейді.
