Ұзақ мерзімді деректер Қытайдың Қазақстан импортындағы да, экспорттағы да үлесін біртіндеп арттырғанын көрсетеді. Егер 2017 жылы қазақстандық тауарларды шетелге сатудың жалпы көлеміндегі бұл елдің үлесі салыстырмалы түрде төмен — небәрі 12% болса, қазір ол 6 пайыздық тармаққа өсіп, 18%-ға жетті. Қытайдың ҚР импортындағы үлесі жыл санап 15,9%-дан 25,5%-ға дейін өсті.
Осы жылдар бойы Қытайдың Қазақстан нарығындағы басты бәсекелесі Ресей болды. Солтүстік көрші Қазақстанның тауар айналымында тек өз тауарларын сатуу арқылы үлкен үлеске ие болды. Биыл қаңтар–қыркүйекте РФ ҚР-мен тауар айналымының көлемі бойынша жеңіліп қана қоймай, ҚХР-дан әлдеқайда артта қалды. Біздің республиканың Ресеймен экспорты мен импортының жалпы көлемі 18,9 млрд АҚШ долларын құрады. Сауда-саттық серіктестерінің үштігіне мұнай сатып алушы ретінде тізімге енген Италия да (11,7 млрд АҚШ доллары) кірді.
Қытайдың Қазақстанмен саудадағы тағы бір рекорды: биыл Қытай тауарларының импорты (11,3 млрд АҚШ доллары) ақшалай есептегенде алғаш рет экспорттан (10,4 млрд АҚШ доллары) асып түсті. Енді ҚХР ең алдымен ҚР үшін жеткізуші, содан кейін ғана сатып алушы деп сеніммен айта аламыз.
Өзгеріс Қытайдың біздің елге өз тауарларын жеткізудің физикалық және құндық көлемін күрт арттыруына байланысты болды. Ақшаға келетін болсақ, қытайлық жеткізушілер былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда бірден 45% өсті. Қазақстанда да сату көлемінің ұлғаюы байқалды, бірақ көрсеткіштердің айтарлықтай өсуі жеткізілімнің физикалық көлемі бойынша ғана байқалды (32,9% көбейген). Құндық мәнде экспорт әртүрлі динамика көрсетті: тек 2,5% көбейген.
