Мегаполистер қоныс аудару үшін ең тартымды қала болып қала береді. Өңірлерден халық тұрақты көшіп кетіп жатыр

Фото: https://www.shutterstock.com/

276 просмотров

2022 жылдың соңында урбанизация деңгейі билік тек 2025 жылға қарай жетуді көздеген деңгейге жетті деуге болады. Соңғы жылдары (2018 жылдан 2022 жылға дейін) елдегі қала халқының үлесі шамамен 4 пайыздық тармаққа өсті, яғни 57,6%-дан 61,5%-ға дейін. Ауыл тұрғындарының үлесі тиісінше азайып, 2023 жылдың 1 қаңтарына 38,5%-ды құрады.

Сандық мәнде 2018 жылдан 2022 жылға дейін қалалықтар 1,5 млн адамға көбейіп (14,7% артты), 12 млн адамға жақындады. Қалалар туу көрсеткіші есебінен де, көші-қон ағыны есебінен де өсті. Ауылдық жерлерде бұл үрдіс басқаша. Ауыл халқы соңғы бес жылда 193 мыңға (2,5% кеміп) азайып, 7,5 млн адамды құрады.

Өңіраралық көші-қонға келетін болсақ, тек мегаполистер мен Алматы облысында 2022 жылы келулер мен кетулер арасындағы айырмашылықтың оң көрсеткіштері болды. Қалған аймақтардың барлығында теріс сальдо болды. Бұл бұл өңірлерге көшіп келушілерден гөрі кетушілер көп. Былтыр өңірлер арасындағы көшудің екі негізгі бағыты болды. Оңтүстік облыстардың тұрғындары жақын маңдағы ірі қалалар Алматы мен Шымкентке барса, солтүстік және орталық облыстардың тұрғындары Астанаға, кейбірі оңтүстік астанаға қоныс аударды.

Ең айқын урбанизация Алматы мен Астанада ғана болды. Бұл мегаполистердегі оң көші-қон сальдосы көп жылдар бойы байқалып келеді. Былтыр елорда халқы өңірлерден 33,8 мың қазақстандықпен толықты. Алматыда ішкі мигранттар қала тұрғындарының жалпы санын 35,3 мың адаммен толықтырды.

Қазақстанда урбанизация үрдісі жүріп жатқан сценарий, керісінше, өңірлерді дамытудың «халықтық» нұсқасы. Қазақстандағы урбанизацияның бақылаудан шығып кеткенін осыдан бір жыл бұрын ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (ЕӘҚМ) мойындаған болатын. Адамдар өмір сүру жағдайларын жақсартатын және жоғары жалақы алатын жұмыс таба алатын жерге көшіп кетеді. Еңбек нарығы мен әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту тұрғысынан алғанда мұндай көші-қонға өңірлер де, мегаполистер де дайын емес.

Мегаполистер қоныс аудару үшін ең тартымды қала болып қала береді. Өңірлерден халық тұрақты көшіп кетіп жатыр