Соңғы бір жылда шетелге демалуға барған қазақстандықтардың саны екі есе артты. Басқа елдерге Қазақстаннан 7,7 млн-нан астам турист барған. Осының аясында ішкі туризмнің өсуі бәсең: бір жылда 24,6%. Отандық туристердің саны ел халқының жартысына жуығын, яғни 8,6 млн-нан астам адамды құрады, бірақ, байқап қарасаңыз, олардың арасында Қазақстанды аралап, табиғатымыздың сұлулығына тамсанып, курорттарда демалушылар бірнеше есе аз.
Шенеуніктер елде ішкі туризмді дамыту үшін қаншама жұмыстар атқарылып жатқаны туралы жиындарда есеп бергенде, ҚР-ны аралап жүрген қазақстандықтар санының көрсеткіші жетістік ретінде айтылады. 8,6 млн-нан астам адам! Бірақ олардың барлығы туристер ме? Бұл сұраққа жауап беру үшін біз ішкі келушілердің тұратын жерді таңдауын талдадық. Мәселен, 2022 жылы 8,6 млн отандық туристтің 6,4 млн-ы қонақүйде, 1,8 млн-ы қорықтарға, қорықшаларға және басқа да ерекше қорғалатын аумақтарға, 378 мың азамат санаторийлерге барған. Яғни, аз ғана бөлігі (тек төрттен бір бөлігі немесе 2,2 млн адам) табиғатқа демалысқа немесе сауықтыру үшін шипажайға барған шын демалушылар болды. Қалғандарын толық турист деп айтуға болмайды.
Қазақстандағы туристердің нақты санын және ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының мамандары жүргізген үй шаруашылығын зерттеу нәтижелерінен көруге болады. Қолданылатын ҰСБ әдістемесіне сай, турист дегеніміз — ақылы қызметпен байланысты емес мақсаттар үшін түнгі сапар жасайтын адам екенін ескеріңіз. Мәселен, 2022 жылдың қаңтар–желтоқсан айларында ҚР-дағы 8,8 млн-нан астам отандық келушінің 87%-ы ғана немесе 7,7 млн адам осындай түнеушілер болды. Оның үстіне, олардың 66,7%-ы немесе 5,1 млн-ы сапар барысында туыстарының үйінде болды. Яғни, барлық отандық туристердің үштен екісінен астамы туыстарына барған. 934 мыңнан сәл астам азамат сапарлары кезінде жалдамалы пәтерлерде тұрды.
Санаторийлерге, балалар лагерлеріне, туристік базаларға, қала сыртындағы үйлерге барғандар немесе орманда қонғандар 2022 жылы небәрі 578,3 мың адам болған. Ал бұл көрсеткіштерді 2021 жылмен салыстыратын болсақ, 2022 жылы бұл санатқа келушілер саны көп емес, екі есеге жуық (2021 жылғы 1 млн адаммен салыстырғанда 578,5 мың адам) азайғаны белгілі болды.
Сонымен қатар, отандық келушілер саны туыстарын аралаушылар есебінен көбейіп отыр. 2022 жылы мұндай қазақстандықтар шамамен 767 мыңға немесе 17,5% көбейді. Бұл ретте сауалнамаларға сәйкес қонақүйлерге, мотельдерге және санаторийлерге келушілер тиісінше 21,9% және 37,1% азайды. Қазақстандықтар туристік базалар мен санаторийлерге аз саяхаттай бастады, тіпті қонақүйлерде де аз болады, есесіне туыстары мен достарына көп барады.
