Экологтар Қазақстанның сегіз өзен бассейнінің төртеуінде су жағдайын шиеленіскен деп бағалап отыр. Нұра-Сарысу, Арал-Сырдария, Шу-Талас және Жайық-Каспий бассейндерінің өзендеріндегі антропогендік жүктеме жоғары немесе өте жоғары деп танылады. Орталық, батыс және оңтүстік Қазақстанның су жолдарына адамның әсері қоршаған ортаның ластануына әкеліп соқтырды, ал суды алу мен суды ысырап етудің артуы Түркістан, Қызылорда және Жамбыл облыстарының агроөнеркәсіптік кешені мен өнеркәсібіндегі жаңа жобаларға күмән тудырды. Бұл туралы ҚР су ресурстарын басқару жүйесін дамытудың 2023–2029 жылдарға арналған тұжырымдамасында айтылған.
Антропогендік жүктеме әрбір су бассейнінің ресурстарының жалпы есептелген көлемінен су алу үлесі ретінде анықталды. Ең көп жүктеме Нұра-Сарысу алабында екені белгілі болды. Республиканың орталық бөлігіндегі өзен суының 87,5%-ы шаруашылық айналымына толығымен тартылып, өндірістік қажеттіліктерге пайдаланылады. Бұл аумақтың өзендері де экологиялық ластанған деп есептелетінін ескере отырып, бассейнге антропогендік жүктеменің ең жоғары, бесінші санаты берілді.
Арал-Сырдария су алабында су алу Нұра-Сарысу бассейніне қарағанда айтарлықтай аз: 57,2%. Бассейн төртінші жүктеме санатына жатқызылған — өте жоғары. Қызылорда және Түркістан облыстарын сумен қамтамасыз ету мәселесі бұрыннан белгілі және көп жағдайда басқа елдерге тәуелді. Арал-Сырдария өзені бассейнінің 90%-ы Өзбекстан мен Қырғызстаннан келеді. Соңғы 60 жылда бүкіл Орталық Азия аймағының Арал өңірінің су экожүйесі өз көлемінің 27,3%-ын жоғалтты. Шығын 25,7 куб км-дан 7 куб км-ны құрады. Әрине, бұл азаю Қазақстанға әсер етті.
Қазақстан су ресурстарына деген көзқарасын өзгертпесе, 2029 жылға қарай тұжырымдама авторлары су тапшылығына байланысты әлеуметтік-экономикалық даму қарқыны бәсеңдеуі мүмкін екенін айтады. Алдын ала болжам бойынша, алдағы алты жылда Қазақстанның су қоймаларының өзен ағыны азаяды.
