Қазақстанда тас көмір бағасының қымбаттауы қарқын алды. ҚР СЖРА мәліметі бұл үдерістің үдеуін көрсетеді. Мысалы, 2022 жылдың маусымында тұтыну бағасының жылдық өсімі 9,2% шегінде болса, биылғы жаздың бірінші айында ол 13,1% болды. Бағаның қымбаттауы ай сайын бірнеше пайыздық тармақты қосып отырды. Жалғыз ерекшелік былтыр қараша және желтоқсан айлары болды, өсу біршама бәсеңдегенімен, бірақ біржола тоқтаған жоқ: тиісінше 9,7% және 9,3%.
Былтыр көмірдің қымбаттауына бірнеше себеп болды. Соның бірі — көмір өндіруші компаниялардың өздерінің пайдалы қазбалардың бағасын көтеруі. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, былтыр негізінен жеткізушілердің сату бағасы айтарлықтай өскен. 2022 жылдың маусымынан биыл ақпанға дейін бағаның өсуі жылдық 20%-дан астам болды. Кейбір айларда — 2022 жылдың шілде және тамыз айларында бағаның өсуі тіпті 24%-дан асты. Көктемде бұл көрсеткіштер біртіндеп төмендей бастады. Біртіндеп сатылған көмірдің құны да өсті, бірақ мұндай қарқынмен емес: 8,1%–13,2% аралығында.
ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросы қара отынның бағасын тек сәуірді қоса алғанда салыстыруға мүмкіндік береді. Биыл сәуір айында Қазақстанның ірі қалаларында бір тонна көмірдің орташа бөлшек сауда бағасы 15,8 мың теңгені құрады. Бұдан төмен баға Өскеменде (13,7 мың теңге), Семейде (13,3 мың теңге), сондай-ақ басқа көмір кен орынларына жақын қалаларда — Қарағандыда (14,2 мың теңге), Павлодарда (14,6 мың теңге) және Көкшетау (15,1 мың теңге). Еліміздің оңтүстігі мен батысындағы қалаларда баға қымбат: антрациттің тоннасы 17 мыңнан 19,5 мың теңгеге дейін. Қалалар арасында ең жоғары көрсеткіш Түркістанда тіркелді: 21 мың теңге.
Қазақстандағы ең ірі кеніштердегі коммуналды-тұрмыстық көмірдің көтерме бағаға қарасақ, бағаның бөлшек саудадан айтарлықтай арзан екенін көреміз. Мысалы, былтыр қаңтар–маусымда ҚР Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің (БҚДА) дерегінше, әр түрлі өндірушілердің қатты отынның бір тоннасының орташа өлшенген құны тоннасына халыққа 4,3 мың теңгеден 6 мың теңгеге дейін (ҚҚС-сыз) ауытқиды. Жылу электр станцияларына сатылатын көмірдің тоннасы осы кезеңде 2,2 мың теңгеден 5 мың теңгеге дейін (ҚҚС-сыз) болды.
