Соңғы төрт жылда Қазақстандағы кілем тоқыма өнеркәсібі іс жүзінде дамуын тоқтатты, тіпті біршама тоқырауға ұшырады. Өндіріс көлемі 2018 жылдан бері өспеді, ал 2022 жылдың соңында кілем бұйымдарының өндірісі соңғы бірнеше жылдағы өзінің ең төменгі деңгейін көрсетті. Былтырғы қаңтар–желтоқсанда қазақстандық зауыттардың цехтарынан 5,1 млн шаршы метр өнім шығарылды. 2023 жылдың алғашқы бес айында кәсіпкерлер 2,3 млн шаршы өнім өндіргені туралы есеп берді, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда төрттен бірге көп. Дегенмен, бұл жағдайда қандай да бір елеулі өсім туралы айту әлі ерте, өйткені бұл динамика өткен жылдың төменгі деңгейінен үлкен өсім жоқ.
Ал, Қазақстанда мұндай тоқыма өнімдерінің нарығы белсенді түрде өсіп келеді. Егер 2017 жылы елдегі кілем нарығы 11,9 млн шаршы метр болса, 2021 жылдың соңына қарай 20,8 млн шаршы метрге дейін жетті (74,5% өскен). Былтыр желтоқсанның қорытындысы бойынша аз ғана төмендеу байқалды — 20,2 млн шаршы метрге дейін.
Қазақстандықтардың кілем, төсеніш және әртүрлі еден жабдықтарына деген өсіп келе жатқан сұранысы негізінен шетелдік тасымалдаушылар есебінен өтелуде. Пандемия жылдарында олар біздің елімізге өз тауарларын жеткізуді белсенді түрде арттырды, қазір олар Қазақстанда отандық өндірушілерге қарағанда үш есе көп кілем сатады: жылына 16 млн шаршы метрге дейін.
Осылайша, импорт Қазақстанның ішкі нарығында 74,5%, ал қазақстандық өндірушілер небәрі 25,5% үлесін алады. Бұл биыл қаңтар–мамырдағы ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының соңғы мәліметтері. Ресурстардың теңгеріміне және өнімнің жекелеген түрлерін пайдалануына қарағанда, осы кезеңде ҚР-ның дүкендері мен базарларында 7,8 млн шаршы метр кілем сатылды, оның ішінде 5,8 шаршы метрі импорт.
