Қазақстанда қар барысы азайып барады

Фото: https://www.shutterstock.com/

ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2021-2022 жылдар аралығында барыс саны Қазақстанда 170-тен 99-ға дейін азайған. Қазақстанның тау жоталарында 223 барыс болған 2018 жылмен салыстырғанда олардың саны екі есе азайды.

Орман шаруашылығы комитетінің мәліметінше, Қазақстандағы қар барысы бірнеше өңірдің таулы аймақтарында мекендейді. Бұл жабайы мысықтың таралу аймағы Іле-Алатау, Жоңғар-Алатау, «Көлсай көлдері», Қатонқарағай, Сайрам-Өгем, Шарын, Алтын-Емел, Алматы және Ақсу-Жабағылы қорықтары ұлттық саябақтары. Бұл аймақтардың көбі шекаралас аймақтар, тиісінше барыс таулы аймақтар арқылы Қытайға, Қырғызстанға және Ресейге қоныс аудауы мүмкін.

WWF Орталық Азия бағдарламасы мәліметінше, Қазақстанның үлесіне барыс популяциясының небәрі 3%-ы ғана тиесілі. Біздің республика тарихта қар барысы үшін экологиялық дәліз қызметін атқарды. Бұл жануардың мекендеу ортасын ел бойынша қатаң бөлуге болмайды. Сондықтан әртүрлі елдердегі барыстардың саны туралы деректерді жариялаған кезде, сарапшылар көбіне жануарлардың көші-қонына жеңілдіктер жасайды және сандардың абсолютті дәлдігін талап етпейді.

Жалпы, барыстың тіршілік ету ортасы 12 елдің аумағын қамтиды. Осы елдердің барлығында жануар Қызыл кітапқа енген, барысты жойылып кетуден қорғау бағдарламалары қабылдануда. Алдын ала болжам бойынша, олар Қытай тауларында ең көп — 2,5 мыңға дейін. Моңғолияда (1 мың басқа дейін) және Үндістанда (600 басқа дейін) да көп. Қазақстан 100–110 бас көрсеткішімен (2001 жылғы дерек) 10-орында.

Қазақстанда қар барысы азайып барады